Nội dung bài viết
ToggleKhi nói đến việc cải thiện giấc ngủ, nhiều người thường nghĩ đến nệm êm, gối tốt hay phòng yên tĩnh. Tuy nhiên, ánh sáng – cả tự nhiên và nhân tạo – lại là yếu tố thầm lặng nhưng có thể quyết định chất lượng giấc ngủ mỗi đêm. Từ cường độ sáng, màu sắc ánh sáng cho đến cách bố trí đèn trong phòng, tất cả đều có khả năng tác động đến cách cơ thể chúng ta đi vào giấc ngủ và duy trì giấc ngủ sâu.
Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc ngủ ngon, thức giấc giữa đêm hoặc cảm thấy mệt mỏi khi thức dậy, rất có thể ánh sáng trong phòng ngủ là một phần nguyên nhân. Hãy cùng tìm hiểu vì sao ánh sáng lại ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ và cách điều chỉnh hợp lý để mang lại không gian nghỉ ngơi lý tưởng hơn.
Ánh sáng và vai trò của nhịp sinh học
Melatonin – hormone giấc ngủ bị ảnh hưởng bởi ánh sáng
Cơ thể chúng ta có một chiếc đồng hồ sinh học bên trong – còn gọi là nhịp sinh học (circadian rhythm) – hoạt động dựa trên ánh sáng và bóng tối. Khi trời tối, cơ thể sẽ bắt đầu sản sinh melatonin, một loại hormone giúp chúng ta dễ ngủ. Nhưng nếu tiếp xúc với ánh sáng mạnh, đặc biệt là ánh sáng trắng hoặc ánh sáng xanh, cơ thể sẽ hiểu nhầm là “đang ban ngày” và ức chế quá trình sản xuất melatonin.
Thiết bị điện tử: “kẻ phá bĩnh” giấc ngủ âm thầm
Ánh sáng xanh phát ra từ điện thoại, máy tính bảng, laptop hay TV là loại ánh sáng có bước sóng ngắn, kích thích não bộ và làm trì hoãn việc buồn ngủ. Sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ không chỉ khiến mắt căng thẳng mà còn làm rối loạn nhịp sinh học, dẫn đến khó ngủ hoặc ngủ không sâu.
Xem thêm: Liệu pháp ánh sáng buổi sáng (Light Therapy) giúp khắc phục mất ngủ kinh niên
Các loại ánh sáng và ảnh hưởng khác nhau đến giấc ngủ
Ánh sáng trắng – nên hạn chế vào ban đêm
Ánh sáng trắng thường thấy ở các loại đèn LED hay đèn huỳnh quang. Loại ánh sáng này rất hữu ích khi làm việc hoặc học tập vì giúp tỉnh táo. Tuy nhiên, nếu dùng trong phòng ngủ – đặc biệt vào buổi tối – ánh sáng trắng có thể khiến não bộ tiếp tục ở trạng thái “thức”, gây khó ngủ hoặc khiến giấc ngủ chập chờn.
Ánh sáng vàng – lựa chọn phù hợp cho không gian thư giãn
Ngược lại, ánh sáng vàng ấm tạo cảm giác dễ chịu và thư giãn. Đây là loại ánh sáng lý tưởng cho phòng ngủ vì không làm ức chế melatonin. Bạn có thể chọn các loại đèn bàn, đèn ngủ với ánh sáng vàng dịu, đặt ở vị trí vừa đủ sáng để đọc sách hoặc sinh hoạt nhẹ vào buổi tối mà vẫn đảm bảo điều kiện ngủ tốt.
Ánh sáng tự nhiên – quan trọng nhưng cần kiểm soát
Ánh sáng ban ngày rất quan trọng để thiết lập nhịp sinh học khỏe mạnh. Tuy nhiên, nếu ánh sáng tự nhiên chiếu trực tiếp vào giường ngủ vào buổi sáng quá sớm hoặc buổi chiều quá muộn, nó có thể ảnh hưởng đến chu kỳ thức – ngủ. Việc sử dụng rèm cửa phù hợp để điều tiết ánh sáng tự nhiên là cần thiết, nhất là với phòng ngủ hướng Đông hoặc Nam.
Cách bố trí ánh sáng phòng ngủ hợp lý
Chọn đèn ngủ có ánh sáng dịu, dễ điều chỉnh
Các loại đèn ngủ có ánh sáng vàng nhạt, tích hợp chế độ điều chỉnh độ sáng (dimmer) là lựa chọn thông minh cho phòng ngủ. Bạn có thể giảm dần độ sáng vào ban đêm để cơ thể thích nghi dần với bóng tối, hỗ trợ quá trình đi vào giấc ngủ một cách tự nhiên.
Rèm cửa – trợ thủ kiểm soát ánh sáng ban ngày
Với những phòng ngủ nhiều cửa sổ, việc sử dụng rèm blackout (rèm cản sáng hoàn toàn) hoặc rèm hai lớp (vừa xuyên sáng nhẹ vừa có lớp chắn sáng) sẽ giúp kiểm soát ánh sáng theo ý muốn. Ngoài ra, rèm còn giúp giảm nhiệt độ phòng vào mùa hè và tạo cảm giác riêng tư, yên tĩnh hơn cho giấc ngủ.
Xem thêm: Cách bố trí phòng ngủ nhỏ trở nên rộng rãi và ấm cúng
Những yếu tố ánh sáng nhỏ nhưng không nên bỏ qua
Đèn LED nhỏ và thiết bị điện tử
Nhiều người không để ý đến ánh sáng phát ra từ đèn báo sạc, đèn đồng hồ điện tử, máy lọc không khí… Tuy nhỏ, nhưng ánh sáng liên tục này có thể làm gián đoạn giấc ngủ hoặc khiến bạn khó đi vào giấc ngủ sâu. Nếu có thể, hãy che chúng lại hoặc chọn thiết bị không phát sáng trong đêm.
Ánh sáng từ ngoài trời lọt vào phòng
Đèn đường, xe cộ hoặc biển quảng cáo phát sáng vào ban đêm có thể xuyên qua lớp rèm mỏng và ảnh hưởng đến giấc ngủ. Nếu bạn sống gần khu vực đông dân cư, hãy đầu tư vào một bộ rèm dày hoặc chọn các loại vải cản sáng để cải thiện môi trường ngủ.
Kết luận: Giấc ngủ ngon bắt đầu từ ánh sáng đúng
Ánh sáng là một trong những yếu tố quan trọng nhưng dễ bị bỏ quên trong việc xây dựng một không gian ngủ lý tưởng. Từ việc lựa chọn loại đèn phù hợp, bố trí đèn ngủ đúng cách đến kiểm soát ánh sáng tự nhiên bằng rèm cửa – tất cả đều góp phần tạo nên một căn phòng ngủ lý tưởng cho giấc ngủ trọn vẹn.
Nếu bạn đang tìm giải pháp để cải thiện giấc ngủ, đừng chỉ dừng lại ở ánh sáng. Một bộ ga gối chất liệu mềm mát, màu sắc dịu nhẹ, hay nệm êm với độ đàn hồi phù hợp cũng là nền tảng giúp bạn ngủ sâu và thư giãn hơn.