Giấc ngủ chất lượng có thể phòng ngừa ung thư hay không? 

Giấc ngủ tốt có thể phòng ngừa ung thư và giảm nguy cơ mắc bệnh, đó là một thực tế quan trọng mà nhiều người đang bỏ qua. Rối loạn giấc ngủ và tình trạng mệt mỏi thường thấy ở những người đối mặt với căn bệnh đáng sợ này. Bài viết dưới đây tổng hợp những nghiên cứu liên quan đến mối liên hệ giữa giấc ngủ và ung thư, bao gồm cả các yếu tố nguy cơ, tình trạng rối loạn giấc ngủ phổ biến, và cung cấp một số mẹo hữu ích để cải thiện giấc ngủ khi bạn đang đối mặt với tình trạng thiếu ngủ.

Mối liên hệ giữa giấc ngủ và bệnh ung thư

Ngày càng có nhiều nghiên cứu được thực hiện về mối liên hệ giữa giấc ngủ và bệnh ung thư. Nhiều yếu tố lối sống như hút thuốc, uống quá nhiều rượu và thiếu tập thể dục đã được biết là làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư, nhưng một số nghiên cứu sơ bộ đã chỉ ra rằng thiếu ngủ cũng có thể là nguyên nhân. Bên cạnh đó, thiếu ngủ mãn tính cũng có liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác như béo phì và tiểu đường.

Thiếu ngủ mãn tính còn tàn phá cơ thể và não bộ. Ngủ không đủ 7-8 tiếng mỗi đêm gây ra các hệ lụy như suy giảm trí nhớ, khả năng xử lý suy nghĩ, khả năng phán đoán kém, cân nặng thất thường, kháng insulin, giảm khả năng miễn dịch và tăng nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần bao gồm trầm cảm và lo âu.

Ngoài ra, cơ thể và tâm trí chịu tác động nghiêm trọng khi không có đủ thời gian để chuyển qua các giai đoạn giấc ngủ quan trọng như ngủ sâu và giai đoạn REM (chuyển động mắt nhanh). Ngủ sâu giúp sửa chữa cơ bắp và mô, trong khi giai đoạn REM là thời kỳ xử lý ký ức và cảm xúc. Sự thiếu hụt trong các giai đoạn này có thể dẫn đến tác động tiêu cực về thể chất, tâm trạng và nhận thức do cơ thể không có đủ thời gian để tự sửa chữa và phục hồi.

Rối loạn giấc ngủ có thể gây ung thư?

Vẫn còn rất nhiều điều chúng ta chưa biết về việc rối loạn và rối loạn giấc ngủ có liên quan như thế nào đến bệnh ung thư, nhưng ngày càng có nhiều bằng chứng chỉ ra mối liên hệ này. Một số nghiên cứu đã cho thấy việc thiếu ngủ có thể làm tăng nguy cơ ung thư như thế nào.

Chứng ngưng thở khi ngủ

Ngưng thở khi ngủ là tình trạng hô hấp bị gián đoạn trong đó một người sẽ định kỳ ngưng thở trong vài giây mỗi khi ngủ. Một nghiên cứu kéo dài 20 năm được công bố bởi Học viện Y học về Giấc ngủ Hoa Kỳ liên quan đến 397 người trưởng thành cho thấy, những người mắc chứng ngưng thở tắc nghẽn từ trung bình đến nặng có nguy cơ mắc ung thư cao gấp 2,5 lần.

Một nghiên cứu khác ở Wisconsin sử dụng dữ liệu trong 22 năm để kiểm tra 1.522 bệnh nhân chỉ ra rằng những người bị ngưng thở nghiêm trọng có tỷ lệ tử vong cao hơn 4,8 lần.

Xem thêm: Ngủ không ngon giấc: Đây có thể là 7 nguyên nhân bạn đang gặp phải

Làm việc ca đêm

Một cuộc họp giữa 27 nhà khoa học từ 16 quốc gia đã diễn ra tại Pháp để thảo luận về những phát hiện mới liên quan đến khả năng gây ung thư khi làm việc ca đêm thường xuyên. Có nhiều bằng chứng cho thấy sự thay đổi trong lịch trình sáng – tối có thể dẫn đến thay đổi cả về melatonin huyết thanh và biểu hiện của các gen sinh học quan trọng. Các biểu hiện này có liên quan đến các đặc điểm cơ bản của sự phát triển ung thư.

Việc làm việc theo ca thường làm gián đoạn nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể, gây ra sự thất thường trong các hoạt động thường nhật như đi ngủ và thức dậy. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng rối loạn giấc ngủ có thể xuất phát từ việc làm việc ca đêm và có khả năng tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư tuyến tiền liệt, buồng trứng, đại trực tràng, vú và ung thư hạch.

Trong số những nghiên cứu về tác động gây ung thư của làm việc theo ca, nguy cơ mắc ung thư vú ở phụ nữ là lớn nhất. Ánh sáng tự nhiên hoặc nhân tạo vào ban đêm có thể ngăn chặn sự giải phóng melatonin, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ và hormone quan trọng trong việc điều chỉnh chu kỳ sinh học của cơ thể. Việc giảm melatonin cũng có thể làm tăng sự sản xuất của hormone estrogen góp phần gây nên bệnh ung thư vú.

Mất ngủ

Mất ngủ có thể gây nguy cơ mắc bệnh ung thư theo nhiều cách khác nhau. Dữ liệu từ Học viện Y học về Giấc ngủ Hoa Kỳ cho thấy khoảng 30% người trưởng thành phải đối mặt với triệu chứng mất ngủ. Điều này có thể bao gồm khó khăn trong việc vào giấc, giấc ngủ không sâu hoặc chất lượng giấc ngủ kém. Mất ngủ mãn tính có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe, trong đó nghiêm trọng nhất có thể là ung thư.

Một nghiên cứu thực hiện trên 75.828 phụ nữ sau mãn kinh đã phát hiện rằng ngủ quá ít (< 5 giờ) hoặc quá nhiều (> 9 giờ) có thể tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. Một nghiên cứu tương tự với 142.933 phụ nữ sau mãn kinh cho thấy nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp tăng cao đáng kể ở những người bị mất ngủ.

Mất ngủ cũng đã được xác định là một yếu tố tăng nguy cơ cho nhiều loại bệnh ung thư khác nhau, bao gồm ung thư vú, tuyến tiền liệt và đại trực tràng. Nguyên nhân chính gây ra mối liên hệ này vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, mất ngủ được cho là góp phần vào sự phát triển ung thư bởi việc gây ra viêm mãn tính, sự kháng insulin, giảm melatonin hoặc tăng sản xuất cortisol.

Xem thêm: Mệt mỏi vào buổi sáng: Nguyên nhân ít người biết và cách khắc phục

Giấc ngủ chất lượng có thể phòng ngừa ung thư?

Câu trả lời là có. Duy trì giấc ngủ tốt tăng tỷ lệ sống và cải thiện tiên lượng cho bệnh nhân ung thư. Cốt lõi của việc phòng ngừa và giảm thiểu ảnh hưởng của ung thư nằm ở việc tìm ra và phát hiện bệnh sớm, kịp thời điều trị. Tuy nhiên, chất lượng và lượng giấc ngủ cũng đóng vai trò quan trọng giúp ngăn ngừa và tăng khả năng sống sau khi mắc bệnh ung thư.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa chất lượng giấc ngủ và rủi ro phát triển bệnh ung thư. Ví dụ, một nghiên cứu liên quan đến 4.406 phụ nữ mắc ung thư vú đã phát hiện ra rằng chất lượng giấc ngủ kém có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của ung thư. Một nghiên cứu khác trên 7.500 phụ nữ cũng chỉ ra rằng, người ngủ ít hơn 5 tiếng mỗi đêm có nguy cơ tử vong cao hơn gấp 1,5 lần so với người ngủ từ 7-8 tiếng mỗi đêm.

Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu công bố rằng việc duy trì nhịp sinh học hoạt động bình thường có thể tăng hiệu quả điều trị ung thư. Ngược lại, sự gián đoạn của nhịp sinh học dẫn đến khả năng kháng thuốc. Tất cả các quá trình liên quan đến tế bào ung thư, bao gồm cả việc điều trị, đều phụ thuộc vào nhịp sinh học của cơ thể.

Tiến sĩ Amanda Phipps, một nhà dịch tễ học tại Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Fred Hutch cho rằng giấc ngủ có tác động tích cực trong việc ngăn ngừa và cải thiện tiên lượng của bệnh nhân ung thư vú. Theo đó, giấc ngủ là một yếu tố có thể kiểm soát được, và việc chú trọng đến giấc ngủ có thể góp phần vào cải thiện sức khỏe tổng thể và tăng cơ hội sống sót cho những người mắc bệnh ung thư vú.

Xem thêm: 6 lý do khiến bạn ngủ không ngon giấc

Mẹo để cải thiện giấc ngủ khi chống chọi với ung thư

Khi đang đối mặt với căn bệnh ung thư, việc có giấc ngủ tốt không chỉ giúp bạn duy trì tinh thần tích cực mà còn có thể cải thiện kết quả điều trị và tăng khả năng sống sót. Nếu bạn muốn tránh sử dụng thuốc ngủ có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn, có nhiều lựa chọn tự nhiên và an toàn để cải thiện giấc ngủ.

Châm cứu

Châm cứu là một phương pháp trong Y học cổ truyền Trung Quốc, trong đó những kim loại nhỏ được đặt vào da và kích thích bằng tín hiệu điện hoặc thủ công. Phương pháp châm cứu cho rằng cơ thể có các dòng năng lượng (khí) có thể bị tắc nghẽn, gây ra bệnh tật. Châm cứu có thể kích thích sự giải phóng các hợp chất tự nhiên như opioid và các peptide khác trong hệ thống thần kinh trung ương, cũng như tác động đến chức năng thần kinh nội tiết. Phương pháp này thường được áp dụng để giảm buồn nôn và nôn do hóa trị hoặc sau phẫu thuật, và hiện được sử dụng để điều trị rối loạn giấc ngủ.

Kiểm soát cơn đau

Cơn đau và giấc ngủ có mối liên hệ mật thiết và tác động lẫn nhau. Cơn đau ban ngày có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ ban đêm và ngược lại, một đêm không nghỉ ngơi có thể làm cơn đau trở nên tồi tệ hơn vào ngày hôm sau. Để cải thiện chất lượng giấc ngủ, ngăn ngừa cơn đau một cách hiệu quả là điều rất cần thiết. Điều trị cơn đau liên quan đến ung thư có thể bao gồm cả lựa chọn sử dụng và không sử dụng thuốc. Mặc dù buồn ngủ thường là tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng thuốc giảm đau, nhưng sự nghỉ ngơi mà thuốc mang lại thường không có tác dụng phục hồi và có thể ảnh hưởng đến nhịp sinh học.

Tư vấn tâm lý

Chẩn đoán mắc bệnh ung thư có thể gây ra lo lắng và sợ hãi tiềm ẩn cho người bệnh. Tư vấn tâm lý có thể giúp giải quyết những cảm xúc này, từ đó cải thiện giấc ngủ vào ban đêm. Ngay cả khi bạn không trải qua vấn đề tâm lý trong quá trình chiến đấu với bệnh, tư vấn vẫn có thể giúp bạn tìm hiểu cách quản lý giấc ngủ một cách tốt hơn.

Kết luận

Rất nhiều nghiên cứu đều chỉ ra rằng, giấc ngủ chất lượng có tác động mạnh mẽ đến việc phòng chống ung thư, và cả giảm thiểu bệnh diễn tiến nặng. Nếu bạn đang phải đối mặt với vấn đề về giấc ngủ, hãy thảo luận với bác sĩ hoặc các chuyên gia để tìm ra những phương pháp điều trị tốt nhất cho bạn.

Giấc ngủ ngon mỗi đêm mang lại nhiều điều tuyệt diệu hơn ta nghĩ. Như câu tục ngữ Ailen đã nói: “Một tiếng cười sảng khoái và một giấc ngủ ngon là hai liều thuốc tốt nhất cho bất cứ điều gì.” Giấc ngủ không chỉ như một phần thiết yếu của cuộc sống, mà còn là yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật, kể cả ung thư.

Có thể bạn quan tâm:

• Đi ngủ vào lúc mấy giờ để tốt nhất cho cơ thể?
• Ngủ trưa bao lâu là đủ và tốt nhất cho sức khỏe?
• Bạn có đang “thiếu nợ” giấc ngủ? Làm sao để thoát khỏi nó?